Để có thể phát huy hết khả năng của bất cứ mâm đĩa than nào, việc cân chỉnh chính xác đóng vai trò vô cùng quan trọng.
Nguyên tắc đầu tiên của việc cân chỉnh là mâm đĩa than phải được đặt trên một bề mặt vững chãi. Một bộ kệ đặt thiết bị dễ lung lay hoặc nhay với rung chấn sẽ dễ dàng gây ra cộng hưởng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng âm thanh. Hệ treo của mâm đĩa than càng kém, chỗ đặt mâm đĩa than càng phải tốt. Những mâm đĩa than có khả năng cách li rung chấn do cấu trúc sinh ra tốt nhất sẽ ít bị tác động bởi chỗ đặt thiết bị. Nếu như cả hệ thống đều có chất lượng tốt trừ mâm đĩa than, việc đặt nó lên một bề mặt chắc chắn không bị rung chấn là mấu chốt để đảm bảo hệ thống có thể phát huy hết khả năng của mình. Trên thị trường hiện nay có rất nhiều kệ, giá đỡ được thiết kế chỉ để đặt riêng mỗi mâm đĩa than.
Tuy nhiên, những chiếc kệ to lớn nhất sẽ dồn áp lực rất lớn lên sàn nhà và điều này đặc biệt có hại đối với sàn gỗ. Bên cạnh đó, tiếng bước chân và các rung chấn khác có thể được truyền qua kệ và đi thẳng vào mâm đĩa than nếu thiết bị không được trang bị một hệ treo tốt. Nếu như sống trong một căn nhà với sàn nhà dễ rung hoặc lún, sụt, người nghe có thể thử một trong vài cách sau. Thứ nhất là đặt mâm đĩa than lên một giá treo tường. Tất nhiên, điều này chỉ có thể làm được khi tường và giá treo thực sự chắc chắn, đồng thời ít bị tác động bởi ngoại lực. Thứ hai là đặt tại một điểm trong phòng nơi dầm đỡ sàn được nối với móng. Cách thứ ba được xem như là phương pháp bổ sung cho cách thứ hai, đó là dùng kích vít để gia cố dầm đỡ sàn. Lưu ý rằng chúng ta không nâng sàn lên mà chỉ nâng kích vít đến khi chạm vào dầm để dầm không bị lung lay. Tất nhiên, đây là một phương án can thiệp đến kết cấu ngôi nhà nên người dùng sẽ cần cân nhắc trước khi thực hiện. Ngoài ra chúng ta có thể tăng cường cách li rung chấn bằng cách dùng chân đế cách li tách rời. Cuối cùng, phương án tối ưu nhất vẫn là chọn một mâm đĩa than chất lượng tốt với hệ treo cao cấp.
Một khi đã tìm ra được kệ đặt, nơi đặt kệ cũng có ảnh hưởng không hề nhỏ đến chất lượng. Nguyên nhân là bởi không khí trong phòng bị nén lại bởi âm thanh từ loa. Thế nhưng áp lực không khí không được phân bố đều trong phòng. Thay vào đó, có những vị trí nơi áp lực không khí cao hơn hoặc thấp hơn bình thường, tạo ra hiện tượng sóng đứng. Người nghe có thể kiểm tra điều này bằng cách chơi một đoạn nhạc bằng đàn đại phong cầm lặp đi lặp lại liên tục, sau đó ngồi nghe ở nhiều vị trí khác nhau trong phòng, sẽ có những vị trí mà tiếng nghe khá lớn, trong khi có những nơi tiếng sẽ nhỏ hơn. Bên cạnh đó, áp lực thường tụ lại ở quanh tường và góc phòng. Nếu như mâm đĩa than ở điểm có áp lực cao, nó sẽ dễ bị tác động bởi cộng hưởng từ năng lượng âm học tích tụ tại vị trí đó. Ngược lại, trong trường hợp mâm đĩa than được đặt tại “điểm rỗng” (room null – một vị trí nơi có áp lực thấp), nó sẽ không bị áp lực âm thanh từ loa tác động làm giảm thiểu chất lượng. Nhìn chung, người nghe có thể tránh được những vị trí xấu nhất bằng cách tuân theo một số quy tắc đơn giản. Thứ nhất, không nên đặt mâm đĩa than sát góc tường vì đó là nơi năng lượng âm học tích tụ, có thể gây ra cộng hưởng. Thứ hai, đặt mâm đĩa than cách xa tường nếu có thể. Khoảng cách từ 20 đến 30cm sẽ tạo nên sự khác biệt rõ rệt.
Một khi tìm được vị trí lý tưởng để đặt mâm đĩa than, bước tiếp theo sẽ là cân bằng cho thiết bị. Tất cả mọi thứ đều phải đảm bảo được yếu tố này, có như vậy đầu kim mới có đặt khít hoàn toàn vào rãnh đĩa. Để làm được, chúng ta sẽ cần một thước thủy cỡ nhỏ để kiểm tra.
Trước hết, chúng ta sẽ bắt đầu với phần bệ máy. Nếu đã tìm được một chỗ đặt vững chãi, cân bằng, không bị nghiêng thì chúng ta không cần phải tính đến phần này. Tuy nhiên, trong trường hợp chỗ đặt bị nghiêng nhẹ thì sẽ phải có một số điều chỉnh nhất định. Một số mâm đĩa than có chân đế chỉnh được độ cao chính là để đề phòng trường hợp này.
Bước tiếp theo là kiểm tra độ cân bằng của mâm xoay. Ở hầu hết mâm đĩa than, vị trí của mâm xoay được cố định phụ thuộc vào trục xoay và thân máy và trong quá trình sản xuất, hãng mâm đĩa than đã thiết kế cho bề mặt mâm xoay và bệ máy song song với nhau. Một số thiết kế hệ treo cho phép điều chỉnh đến một mức độ nhất định trong trường hợp xuất hiện sai số và cần phải chỉnh lại.
Nguồn: tapchihifi.com
