Hiện nay với sự phát triển bùng nổ của công nghệ và kỹ thuật, điển hình là các thiết bị cầm tay như smartphone, máy nghe nhạc hay máy tính bảng, chiếc earphone trở thành một phụ kiện không thể thiếu trong nhu cầu sinh hoạt cũng như giải trí của con người. Từ nhu cầu tiện ích đó, nhiều loại earphone ra đời giúp thị trường đa dạng hơn đồng thời cung cấp cho người sử dụng những lựa chọn hữu ích. Nổi bật trong các loại tai nghe in-ear thông thường là những sản phẩm custom được sản xuất theo nhu cầu và khuôn tai của từng người dùng, thể hiện sự cá tính và nhất là tính chất “không đụng hàng” của người đeo
Custom in-ear đã có “thâm niên” từ khá lâu và được dân audiophile cực kỳ ưa chuộng. Khách hàng của loại tai nghe này thường là các kỹ sư âm thanh, ca sỹ, nghệ sỹ hay người dùng khó tính hoặc có kiểu tai đặc biệt khó vừa vặn với các loại eartip thông thường. Custom in-ear không phải kèm theo nhiều bộ eartip như các sản phẩm tiêu chuẩn do nó được gia công theo đúng kích cỡ ống tai của khách hàng.
“Thâm niên” và thuận tiện thế đấy, nhưng rào cản ngăn cách custom in-ear trở nên đại trà chính là mức giá để sở hữu nó (khoảng từ 1000 USD trở lên cho một custom in-ear với chất lượng khá tốt). Thêm vào đó, custom in-ear còn bị hạn chế ở các chi tiết như kích thước hay gia công để đạt được độ chính xác tuyệt đối quá khó khăn.
Điều gì khiến cho custom in-ear đặc biệt đến vậy?
Khi mang một chiếc custom in-ear, bạn sẽ cảm giác được sự vừa vặn và thoải mái hơn nhiều so với các loại earphone thông thường. Điểm đặc biệt thứ 2 chính là tiếng ồn hoàn toàn biến mất, giống như bạn đang đeo một cặp tai nghe có khả năng khử tiếng ồn vậy. Điều này bắt nguồn từ cấu trúc housing của tai nghe giống y hệt với ống tai giúp ép sát vào thành ống tai hết mức có thể và mang lại khả năng kín âm / khử tiếng ồn tuyệt đối. Sự “kín tuyệt đối” này không chỉ cho phép cải thiện trải nghiệm âm nhạc của bạn, mà còn làm bạn nghe được âm thanh to, rõ và chi tiết hơn mà không cần điều chỉnh âm lượng quá cao, nhờ thế thính lực sẽ được bảo vệ an toàn.
Tai nghe custom in-ear dễ dàng hoạt động với tất cả các thiết bị thông dụng hiện nay như smartphone, máy nghe nhạc hay máy tính bảng, không cần phải sử dụng các thiết bị cải thiện âm thanh bổ trợ như DAC hay amp. Housing vừa vặn hoàn hảo cũng là một lợi thế không nhỏ của custom earphone trước các loại tai nghe in-ear thông thường, vì nó dường như không bao giờ có thể rơi ra khỏi tai bạn, phù hợp cho các vận động mạnh như luyện tập thể thao.
“Nghe tuyệt vời quá, làm luôn một cặp custom earphone ngay bây giờ đi!” – chắc bạn sẽ nghĩ thế, tuy nhiên có vài vấn đề mà chúng ta cần lên kế hoạch trước khi bắt tay vào “làm luôn đi”. Chưa nhắc đến các khoản phí tổn cần thiết, điều đầu tiên phải làm khi bạn muốn sở hữu một chiếc tai nghe custom in-ear là liên hệ với một chuyên gia âm thanh để đổ khuôn tai silicone. Việc này sẽ hơi mất thời gian và tốn một chút phí tổn nhất định. Điều thứ hai là điều kiện bảo quản. Khi không sử dụng, chiếc custom earphone của bạn phải được cất kín trong hộp đựng khô thoáng và sạch sẽ. Đeo tai nghe và tháo tai nghe cũng phải là ực kỳ cẩn thận vì phần housing được đặt sây trong tai, bất cẩn khi sử dụng có thể gây ra các thương tổn không mong muốn. Người mới sử dụng cũng cần đeo một thời gian mới có thể quen được với cách đeo này.
Với những việc bảo quản, cách sử dụng hay cấu tạo rườm rà bên trên, chắc bạn sẽ cảm thấy hơi phiền hà rồi phải không, tuy nhiên hãy cứ tìm hiểu thêm về những gì mà custom earphone mang lại cho bạn mà tai nghe thông thường không làm được. Nói về earphone thông thường, khi âm thanh của nó chưa vừa ý, chúng ta không thể làm gì khác ngoài tinh chỉnh các thông số của bài nhạc như EQ, tăng bass boost hay thậm chí là xoay trở eartip trong tai sao cho ra được mức âm dễ chấp nhận nhất. Điều này vô tình làm âm thanh không còn chính xác nữa, chưa kể đến việc âm thanh chỉ ở mức độ “chấp nhận được” chứ không thể đạt được sự vừa ý.
Còn với custom earphone thì lại khác. Thiết kế đặt sâu trong tai với mức cách âm cao mang lại trải nghiệm âm thanh chính xác và chi tiết hơn nhiều. Mỗi nốt nhạc, mỗi âm hưởng của bài hát chỉ làm đúng “phận sự” của nó, không lấn âm hay xuất hiện bất cứ sự sai lệch nào. Rõ ràng những chiếc earphone thông thường không bao giờ thể làm được điều này.
Test thử với sản phẩm Noble Audio K10 (1.650 USD) và Ultimate Ears 18 Pro (1.350 USD), âm thanh mà hai chiếc CIEM (Custom In-Ear Monitor) này mang lại chính là một ví dụ tiêu biểu cho chất lượng vượt trội của tai nghe custom so với tai nghe thường. Cả Noble K10 và UE18 đều dễ dàng triệt tiêu hoàn toàn các tiếng ồn bên ngoài, cung cấp sự “im ắng” tuyệt đối để chuẩn bị cho các trải nghiệm âm nhạc cao cấp.
Nhìn sơ bộ, Noble K10 mang lại cảm giác mê hoặc với housing vô cùng lộng lẫy. Chất âm của Noble K10 phiên bản universal-fit đã rất tuyệt vời rồi, nay với phiên bản custom cảm nhận này còn được tăng lên gấp bội. Tiếng bass mạnh, sâu và chắc chắn chính là điểm cộng lớn nhất của Noble K10.
Về phần UE18, chiếc IEM này chỉ sử dụng 6 driver BA mỗi bên earpiece, ít hơn so với 10 driver mỗi bên earpiece của Noble K10. UE18 cũng có chất bass rất sâu và khỏe, tuy nhiên nó tỏa sáng ở phần vocal, tạo nên một sự truyền cảm lạ lẫm khó có thể diễn đạt bằng lời.
Công nghệ sản xuất custom in-ear hiện nay cũng đã có những bước tiến vượt bậc, điển hình là sự ra đời và thông dụng của máy in 3D. Các sản phẩm custom in-ear được gia công bằng máy in 3D có giá thành rẻ hơn rất nhiều so với tai nghe custom truyền thống, dao động chỉ từ 300 USD đến 500 USD. Mức giá này có lẽ vẫn là khá cao đối với những ai có thu nhập trung bình, tuy nhiên để sở hữu một thiết bị phục vụ tuyệt vời cho sở thích của mình người viết cảm thấy móc hầu bao tầm này là rất xứng đáng.
Trong tương lai khi công nghệ phát triển hơn nữa, chúng ta có quyền hy vọng tai nghe custom sẽ trở nên đại trà, sở hữu mức giá hợp lý để tiếp cận với phân khúc người dùng tầm trung và không chuyên. Theo tiết lộ từ hãng Ultimate Ears, số lượng sản phẩm custom earphone được gia công bằng máy in 3D đang có chiều hướng vượt mặt các sản phẩm tai nghe custom gia công bằng tay. Các hãng âm thanh gạo cội như Fender cũng đang rục rịch chuyển sang gia công in 3D cho những chiếc tai nghe mới của mình.
Phiên bản in 3D của Noble K10 có giá chỉ 1.450 USD, rẻ hơn 200 USD so với phiên bản tiêu chuẩn gia công bằng tay. Ultimate Ears cũng phân phối các sản phẩm tai nghe custom in 3D riêng biệt, có giá dao động chỉ từ khoảng 400 USD (phiên bản Pro 4).