Nguồn điện sạch cho audio là gì? Để trả lời câu hỏi này, chúng ta cần tìm hiểu và phân tích đặc điểm của nguồn điện sạch cho audio, nó cần đáp ứng những vấn đề gì?
Đủ công suất
Nghĩa là phải đủ áp và đủ dòng. Nghĩa là điện áp luôn ổn định và dòng luôn đảm bảo kể cả khi công suất khai thác lớn. Muốn vậy thì nguồn phải khỏe, nghĩa là có nội trở thấp. Muốn nội trở thấp thì dây phải to. Phải gần trạm biến thế càng tốt, kéo dây riêng như mấy anh Nhật già càng hay. Với các ampli class A thì không nói, nhưng class AB loại bán dẫn lớn, nó đánh bass “ùm” một phát là sụt dòng, sụt áp ngay nếu điện nhà yếu. Khi sụt dòng sụt áp – tiếng bass sẽ bị nhòe ngay, bị nhũn ngay. Toàn dải âm rối ngay. Cái này gọi là tốc độ đáp ứng tức thời của nguồn điện. Nội trở nguồn càng lớn thì sụt càng lớn.
Cách khắc phục: ta chơi dây to, chơi dây riêng. Ổn áp cơ là vô nghĩa vì không đáp ứng được tốc độ. Kể cả đo điện lưới lúc nào cũng 220V, nhưng khi bật nhạc đánh “ùm ùm”… thì câu chuyện khác hoàn toàn. Ổn áp điện tử có tác dụng, nhưng lại yếu không tải được cho cục POWER công suất loại lớn. Chơi ampli đèn thì đỡ hơn, vì áp cao dòng nhỏ, tuy nhiên đèn push pull classs AB cũng vẫn thế, “ùm” một phát là sụt điện. Dùng biến thế cách ly càng tệ hại hơn, vì cách ly làm tăng nội trở của nguồn, bản thân biến thế cách ly tạo ra một trở kháng xoay chiều bổ sung vào đường cấp nguồn, tốc độ đáp ứng tức thời sẽ bị giới hạn, đường cong từ trễ không tuyến tính ở những loại lõi thép cấp thấp, lại càng gây hụt hơi. Đó là lý do phải chọn biến áp cách ly công suất lớn để nuôi tải tiêu thụ nhỏ hơn.
Không bị nhiễu
Nghĩa là điện phải sạch sẽ, thế nào là sạch: nghĩa là sóng sine phải đúng tần số, đúng hình dạng, không bị méo dạng bởi hài bậc thấp của điện lưới 50Hz cũng như không bị gợn gai bởi nhiễu RFI/EMI. Với các xung tần số cao RFI/EMI có thể dùng lọc thụ động (CLC) để loại bỏ nhưng hài bậc thấp thì các bộ lọc này bó tay.
Sóng hài
Sóng hài của dòng điện 50Hz (ví dụ 100Hz, 150Hz, 200Hz, 250Hz…), do cái gì tạo ra? Đó chính là do các phần tử tải phi tuyến như bộ chỉnh lưu điều khiển, các bộ biến tần, và các biến áp điện lực tạo ra. Bản thân chính cái biến áp cách ly cũng là nguồn tạo hài cho dòng điện 50Hz (do đặc tính từ trễ của lõi sắt). Sóng hài của dòng 50Hz này các bộ lọc thụ động CLC không xử lý được, mà bắt buộc phải nhờ đến các bộ hiệu chỉnh và điều hòa dạng sóng tích cực (kiểu như QX2 và QX4 của Nordost). Nếu không lọc EMI/RFI và sóng hài, thì chúng sẽ đi vào biến thế hạ áp trong các đầu CD, pre, ampli và gây ra nóng biến thế, cảm ứng qua bên thứ cấp và thâm nhập vào mạch khuếch đại, mạch xử lý digital, mạch điều khiển.v.v. hậu quả là chúng sẽ điều chế vào tín hiệu âm thanh, gây rối, gây nhiễu loạn, và sai âm sắc âm nhạc ra loa.
Gợi ý giải pháp tiết kiệm để có nguồn điện tốt
Từ đó những đòi hỏi kỹ thuật nêu trên và từ thực tế, gợi ý cho giải pháp do kinh phí giới hạn: là đầu tư 2 cục QX2 và QX4 của hãng Nordost, với 2 cục này, hiệu quả âm thanh từ bộ nguồn sạch tăng lên rất rõ rệt, khi sử dụng rồi không muốn bỏ ra nữa, khi bỏ ra âm thanh mất hẳn sức sống và không gian cũng như tính chi tiết của âm nhạc.
Đây là lời khuyên rút ra từ thực tế chơi nhạc với ai đang quan tâm đến chất lượng nguồn điện sạch cho bộ dàn hi-end của mình là đầu tư ngay tối thiểu 1 cục QX4 cho nguồn tổng. Nếu có điều kiện hơn thì dùng thêm 1 đến 2 cục QX2 rẻ hơn cho riêng bộ CD/DA và Preampli hiệu quả sẽ rất khác biệt. Ngoài ra, nếu điều kiện tài chính cho phép, các bạn có thể đầu tư những thiết bị lọc nguồn chuyên dụng trên cơ sở nắm vững những đòi hỏi kỹ thuật về nguồn điện sạch và tốt để lựa cho mình sản phẩm tối ưu.
Theo Điện tử tiêu dùng
